ดิน การเกิดดิน ลักษณะและส่วนประกอบของดิน

เขียนโดยคุณครูวัชรีวรรณ  บุพศิริ  เพื่อเป็นประโยชน์กับผู้สนใจศึกษาค้นคว้าและเหมาะสำหรับเป็นใบความรู้ของครู

ดินเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีประโยชน์และมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตเป็นอย่างยิ่ง เพราะคน สัตว์  และพืช  ต่างก็อาศัยประโยชน์จากดินในการดำรงชีวิต หากไม่มีดินแล้ว  สิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิดจะไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้

     กระบวนการเกิดดินนั้น  เริ่มต้นจากการสลายตัวของหินและแร่ที่มีขนาดใหญ่จนมี ขนาดเล็กลง  จนกลายเป็นวัตถุต้นกำเนิดดิน และการสลายตัวของซากพืชซากสัตว์ตามธรรมชาติ  จนกลายเป็นฮิวมัส  จากนั้นพวกจุลินทรีย์  และสัตว์ที่อาศัยอยู่ในดินจะช่วยย่อยสลาย ซากสิ่งมีชีวิตทั้งหลาย รวมทั้งหินและแร่ธาตุต่าง ๆ อีกครั้งหนึ่งที่ผุกร่อน มีขนาดเล็กลงจนกลายเป็นดิน

  การเกิดดิน

     ดินเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีประโยชน์และมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตเป็นอย่างยิ่ง เพราะคน  สัตว์  และพืช  ต่างก็อาศัยประโยชน์จากดินในการดำรงชีวิต หากไม่มีดินแล้ว สิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิดจะไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้

     กระบวนการเกิดดินนั้น เริ่มต้นจากการสลายตัวของหินและแร่ที่มีขนาดใหญ่จนมีขนาดเล็กลง จนกลายเป็นวัตถุต้นกำเนิดดิน  และการสลายตัวของซากพืชซากสัตว์ตามธรรมชาติ จนกลายมาเป็นฮิวมัส  จากนั้นพวกจุลินทรีย์และสัตว์ที่อาศัยอยู่ในดินจะช่วยย่อยสลายซากสิ่งมีชีวิตทั้งหลาย รวมทั้งหินและแร่ธาตุต่าง ๆ อีกครั้งหนึ่งให้ผุกร่อนมีขนาดเล็กลงจนกลายเป็นดิน

ลักษณะและส่วนประกอบของดิน

      ดินมีลักษณะที่แตกต่างกันไปตามพื้นที่ ดินบางแห่งมีสีดำบางแห่งมีสีขาวบางแห่งมีสีแดง  บางแห่งมีสีดำ  และสีอื่น ๆ  เพราะดินเกิดจากหินและซากพืชซากสัตว์ที่ทับถมผุพังและเน่าเปื่อยจนกลายเป็นดิน  ซึ่งมีส่วนประกอบที่สำคัญ  คือ

       1. อนินทรียวัตถุ เป็นพวกหินและแร่ธาตุต่าง ๆ ส่วนนี้เป็นเนื้อดินที่มีปริมาณมากกว่าอย่างอื่น มีแร่ธาตุที่เป็นประโยชน์ต่อความเจริญเติบโตของพืช

        2. อินทรียวัตถุ เป็นพวกซากพืชซากสัตว์ที่สลายตัวผุพังที่ช่วยให้ดินมีสีดำร่วนซุยดูดซับน้ำได้ดี ซึ่งช่วยให้พืชต่างๆ เจริญงอกงามได้เต็มที่

         3. น้ำ เราอาจมองไม่เห็นน้ำในดิน แต่น้ำในดินอาจเป็นเพียงแค่ความชื้นเล็กน้อยเท่านั้น ถ้ามีน้ำอยู่มากดินก็จะเปียกชื้น ถ้ามีน้ำน้อยดินก็จะแห้ง น้ำในดินมีประโยชน์ต่อซากพืชที่จะดูดซึมขึ้นไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของต้น

         4. อากาศ ดินที่เราเห็นแม้จะเป็นก่อนแน่นทึบ แต่แท้จริงแล้วยังมีช่องว่างระหว่างเม็ดดิน ซึ่งมีอากาศปะปนอยู่ด้วยดินที่แน่นทึบมากก็จะมีอากาศแทรกซึมอยู่น้อยแต่ดินโปร่งหรือดินร่วนซุยจะมีอากาศอยู่มากอากาศในดินมีผลต่อความเจริญเติบโตของพืชเพราะรากพืชต้องหายใจเอาออกซิเจน เพื่อเป็นพลังในการดูดซับน้ำ  และแร่ธาตุขึ้นไปเลี้ยงลำต้น  ในขณะเดี่ยวกันจุลินทรียที่ช่วยทำให้วัตถุต่าง ๆ ในดินย่อยสลายกลายเป็นอินทรียวัตถุก็ต้องการอากาศและออกซิเจนเช่นกัน