ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง

     การเลือกกลุ่มตัวอย่างเป็นขั้นตอนที่สำคัญขั้นตอนหนึ่งของการวิจัย เพราะการเลือกตัวแทนที่ดีมาศึกษาจะทำให้สรุปอ้างอิง(generalization) ไปสู่ประชากรได้ผลอย่างถูกต้อง แต่ถ้าหากเลือกกลุ่มตัวอย่างที่ไม่เป็นตัวแทนที่ดีของประชากรแล้ว การสรุปอ้างอิงไปสู่ประชากรก็จะไม่ถูกต้อง การที่จะได้ตัวแทนที่ดีมาศึกษานั้น ควรจะต้องทราบการกำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่าง ลักษณะของกลุ่มตัวอย่างที่ดี ขั้นตอนของการสุ่มตัวอย่างและวิธีการสุ่มตัวอย่าง  พอจะสรุปได้ดังนี้

     1. ประชากร หมายถึง หน่วยหรือกลุ่มของสิ่งทั้งหลายที่ผู้วิจัยสนใจศึกษา ซึ่งอาจจะเป็นคน สัตว์ หรือสิ่งของก็ได้ ประชากรแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ประชากรที่มีจำนวนจำกัดและประชากรที่มีจำนวนไม่จำกัด  ส่วนกลุ่มตัวอย่างหมายถึงจำนวนย่อยหรือกลุ่มย่อยซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของประชากร กลุ่มตัวอย่างที่ดีนั้นจะต้องเป็นตัวแทนของประชากร ได้มาโดยวิธีการอาศัยความน่าจะเป็นและจะต้องมีขนาดพอเหมาะที่จะสามารถทดสอบทางสถิติได้ การกำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับการกำหนดระดับความเชื่อมั่นและความคลาดเคลื่อน ซึ่งการกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างอาจจะทำได้โดยการใช้เกณฑ์ร้อยละ ใช้สูตรคำนวณ และใช้ตารางสำเร็จรูป
     2. วิธีการสุ่มตัวอย่างมี 2 ประเภท คือ 1) การสุ่มตัวอย่างแบบไม่อาศัยความน่าจะเป็นได้แก่ การสุ่มตัวอย่างแบบบังเอิญ การสุ่มตัวอย่างตามโควต้า การสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง และการสุ่มตัวอย่างเชิงก้อนหิมะ และการสุ่มตัวอย่างตามสะดวก 2) การสุ่มตัวอย่างแบบอาศัยความน่าจะเป็น ได้แก่ การสุ่มตัวอย่างแบบง่าย การสุ่มตัวอย่างแบบมีระบบ การสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้น การสุ่มตัวอย่างแบบกลุ่ม
 และการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน